Wetenschappelijk naam : Taraxacum officinale
Familie : Composieten familie – Asteracea

Naamgeving :
Er zijn verschillende verklaringen voor de geslacht naam, mogelijk komt “Taraxacum”van het Griekse ‘taraxa” wat “ik heb veroorzaakt” betekent en “achos” wat voor “pijn” staat, een verwijzing naar de medicinale werking van de plant; een andere uitleg is dat de naam “Taraxacum” is samengesteld uit de Griekse woorden “taraxis” (een oogziekte met vertroebeling van de oog lens) en “akeat het een alomai”(genezen).

De soortnaam öfficinalis” ( apotheek) is een indicatie dat het een al van oudsher erkend geneeskruid is.
De plant dank zijn Nederlandse naam aan het feit dat dit kruid voor paarden (ook varkens en konijnen) een gewild gewas was.

Algemene beschrijving :
De Paardenbloem is een algemeen voorkomende wilde plant. Deze plant komt overal ter wereld voor. Hij is te vinden op graslanden naast wegen en op braakliggeld terrein.
Een krachtige penwortel is de verankering in de grond, de penwortel kan wel 30 cm lang worden.
De bladeren staan als een rozet om de lange penwortel. De bladeren zijn glad, spatelvorming en sterk ongelijk gekarteld.
De paardenbloem is een overblijvende plant en kan 10 tot 30 cm hoog worden.
De bloemenstengels zijn kaal en hol en bevatten wit melksap; ook onvertakt en bladerloos.
De bloemen van de paardenbloem zijn samengesteld uit vele kleine felgele bloemen. De buitenste omwindselblaadjes zijn neergeslagen.
De hoofdbloei valt in mei . Een tweede hoofdbloei valt in augustus. De felgele bloem opent zich bij zonsopgang en sluit zich in de schemering en bij regen.
Wanneer de bloem is uitgebloeid verschijnen de bekende ronde vruchtpluis bolletjes. De pluizen worden door de wind verspreid.

Geschiedenis :
In China wordt de plant al in de 7 eeuw genoemd als medicinale kruid.
Door de Arabische artsen wordt het kruid voor het eerste genoemd in de 10 en 11 eeuw, zij noemde de plant “Taraxacon”.
In Wales werd de plant ook veel in de middeleeuwen toegepast, tijdens de renaissance werd het kruid in toenemende mate gebruikt.
In de 20 eeuw werd de plant gebruikt in de zogenaamde “taraxacotherapie”, voor nieren, blaas en constitutie, dit was toch een wat eenzijdige behandeling.
Boeren rookte vroeger in het voorjaar hun woonhuis en stallen uit met paardenbloemen. Het doel van dit ritueel was,om de boerderij te reinigen van allerlei onzuiverheden.
De vruchten werden gezien als een orakel, zoveel parachutes na het wegblazen nog blijven staan zoveel kinderen zal hij of zij krijgen. En wanneer je alle parachutes weg kon blazen mocht je een wens doen.

Inhoudstoffen:

• Bitterstoffen : taraxacine, taraxasterol (bitterstoffen zetten de sympathicus aan en werken ontspannend)
• looistoffen
• vitaminen : A, B (choline,carotenen), C en D
• glycoside (taraxine, flavonen, saponinen)
• mineralen : calcium, natrium (ontzuur), kalium, silicium (voor nieuwe weefsel), ijzer, mangaan (wordt gebruikt bij onrust en angstige voorgevoelens), zwavel
• inuline (40%):werkt als insuline, regelt de suikeromzetting, bloedsuikerverlagend
• suikers (18%) : fructose
• amonizuren (talrijk) : glutaminezuur, asparaginezuur
• talrijke enzymen
• etherische olie
• xantophyl (bevordert het herstel bij ziekte, de bloedvorming en de wondgenezing)
• triteerpeen, rubber en tumorremmende stoffen in het witte melksap

Signatuur :
Paardenbloem heeft een bladrozet waarmee hij andere plant verdringt, de wortel is praktisch onuitroeibaar, dit alles wijst op een grote weerstand en aarding. Na het plukken wordt de stengel snel slap. De plant lijkt dus sterker dan ze is. Zo past ze bij de mens die niet zichzelf is en zich beter voordoet dan hij is. De bloemen staan altijd naar de zon gericht, wat betekent dat de plant de levenskracht (en het hart) stimuleert en helpt bij onderdrukte ik – kracht, vermoeidheid en uitputting. De gele kleur van de bloemen duidt op een werking voor de spijsvertering, met name voor de lever.
De eigenschappen van de paardenbloem zijn bitter, beetje zout, zoetig en koud.

Werkingsveld:

Spijsvertering : ondersteund en stimulerend op het spijsverteringsstelsel en de stofwisseling via de lever en de alvleesklier. Galvormend, galdrijvend, aperitivum, digestivum. Leververstekend; kruiden die werken op de ogen, werken ook op de lever, want de ogen zijn een reflexpunt van de lever, denk aan het geel worden van het oogwit als er sprake is van hepatitis. Laxerend.
Urinewegen : stimulerend, urinezuurdrijvend, diuretisch. Het blad bevordert het urineren.
Constitutie : algemeen versterkend (door grote hoeveelheid van vitaminen en mineralen), ontslakkend (goede voorjaarsreiniger), opbouwend, ontgiftend, verkoelend tonicum, immunostimulans.
Zintuigen : oog en huidproblemen die door problemen van de lever worden veroorzaakt.
Overige : de jonge blaadjes kunnen als molsla in het voorjaar gegeten worden in een salade, ook de bloemen kan men eten. Het witte melksap is licht giftig, het zit in alle bovengrondse delen. Paardenbloemen zijn een belangrijke honingleverancier, een plant waar bijen zelf sterk de voorkeur voor hebben.

Indicaties :

• Geelzucht
• Trage lever werking
• levercirrosis
• Hepatitis
• Verstopping van de lever
• Verstopping van de galgblaas
• Galstenen, stimuleert de galafvoer
• Reuma en jicht (diuretisch werking)
• Oedeem (vochtophoping); een goede vochtdrijver middel dat tevens ontzoutend werkt, ook als het vasthouden van vocht wordt veroorzaakt door hartfalen.
• Blaasontsteking (in combinatie met andere kruiden)
• Nierstenen (bevordert de uitscheiding)
• Diabetes (stimuleert de pancreas)
• Chronische obstipatie en constipatie tijdens de zwangerschap(mild laxeren werking)
• Hoog cholesterolgehalte (bloedzuiverend)
• Hoge bloeddruk
• Slechte eetlust
• Anemie (bloedaanvullende)
• Voorjaarsmoeheid (een goede voorjaarsreiniger)
• Depressie
• Bonkende hoofdpijn
• Weinig levenslust
• Oogzwakte
• Vermoeide en overspannen ogen
• Branderige ogen
• Bijziendheid (stel je hier niet te veel voor)
• Bij huid klachten bij: ontstekingen van huid met veel pus, steenpuisten, abcessen, psoriasis, eczeem, werkt het huidreining.
• Wratten (melksap)

Contra – indicaties :
*Paardenbloem kent geen ernstige bijwerking, bij zeer grote doses kan maag – en darmstoornissen leiden en zelfs tot hartritmestoornissen.
*Niet geven bij obstructie van de galwegen (tumor, steen), bij acute ontsteking van de galwegen, bij darmobstructie
*Niet geven bij maagzuur of maagzweer

Gebruikte delen :
De Ø(moedertinctuur) wordt gemaakt van de wortel, in het najaar verzamelen, vanwege het hogere gehalte aan inuline in dit jaargetijde. Om de wortel te drogen kan men ze het beste in de lengte doorsnijden. De gedroogde wortel kan ook gedroogd worden en gemalen en dan gedronken als koffie.
Voor de kruidenthee oogsten we het jong – volwassen blad, dat in het voorjaar het krachtigst is. De thee is een goede reiniger voor het voor jaar.

Toepassingen :
Uitwendig :
*Het melkachtige sap uit de stengels werkt, bij intensief gebruik, tegen wratten

Inwendig :
*Thee : 3 koppen per dag gedurende 6 weken (1 of 2 theelepels gesneden kruiden met ¼ liter koud water, tot kook punt verhitten en 1 min koken, na 10 min afzeven)
*Tinctuur : dagelijks 4 tot 6 theelepels
*Vers sap : bij nierstenen goed schoonmaakten Paardenbloem in een doek uitpersen, het sap licht zoeten en dagelijks bij kleine beetjes innemen, per keer 1 theelepel
*Als blad in salade of soep

Goede combinaties :
Gaat voor problemen van de galblaas goed samen met Kweekgras en Duizendblad.
Bij lever problemen samen met Mariadistel.
Voor een diuretisch effect afwisselen met andere kruiden als Heermoes, Brandnetel.

Typologie :
Het wordt bij voorkeur ingezet bij de snel “verhitte”mens, zo van: je hoeft maar iets te zeggen of ze staan in vuur en vlam. Dit hittebeeld komt ook in het klachtenpatronen naar voren : ontsteking van de huid met veel pus en troep, galgweg problemen, bonkende hoofdpijn, constipatie en dergelijk.
Deze plant past ook bij mensen die zich beter voordoen dan ze zijn, mensen met een onderdrukte ik, die alleen het goede en het beste van het leven willen zien(schijnwereld).Dit staat vooral in verband met suikerziekte en nier- en blaasklachten.
Het constitutie type waar dit kruid in eerste instantie het beste past is de biliaire constitutie.

Geslacht : mannelijk
Planeet : Jupiter
Element : lucht
Krachten : waarzeggerij, wensen, oproepen van geesten.
Magie : Blaas de zaden van de pluisbol om erachter te komen hoe lang je zult leven. Je leeft evenveel jaar als er pluizen op de bol blijven.
Blaas drie. Het aantal pluizen dat overblijft, vertelt je hoe laat het is.
Van de gedroogde, geroosterde en gemalenwortel kun je thee zetten. Deze drank zal je bovennatuurlijke krachten doen toenemen.
Zend een boodschap naar je geliefde door de pluizenbol in zijn of haar richting te blazen en de boodschap te visualiseren.
Wanneer hij begraven is in de noordwestelijke hoek van het huis brengt de paardenbloem gunstige winden.

Essentie :
Paardenbloem is een zonnige plant, diebrengt ons in verbinding met ons innerlijk centrum en geeft verruiming in het middengebied (zonnevlecht). De paardenbloem is de katalysator van innerlijke kracht.
Stimuleert enthousiasme, maar weet ook op tijd rust te nemen.
Bij een discrepantie tussen voorstelling en realiteit.
Kan frustraties opheffen door de persoon in beweging te zetten
Wekt leven in ziel en lichaam, sterkt en geeft moed.
De ontmoeting met de Paardenbloem stimuleert het lichaambewustzijn en activeert de voetchakra´s. Resultaat : behoudt van energie en innerlijke beweeglijkheid.
Paardenbloem is een plant die moeilijk is in te delen onder een element, in de plant komen meerdere elementen tot uiting, het is niet voor niets een mooi kruid.

Bronnen:
G.Verhelst, Groot handboek geneeskrachtige planten.
Y.Maessen, Kruiden :signatuur en eigenschappen
M.Pahlow, Handboek van geneeskrachtige kruiden